Het Lied op onze Lippen

Het protestantse Kerklied.

​Het is u vast niet ontgaan dat we met elkaar het gedenkjaar 500 jaar protestant vieren. Het is een mooie gelegenheid om stil te staan bij wat de reformatie gebracht heeft. Aan onopgeefbaars, maar misschien ook wel aan aspecten die we nu 500 jaar later anders beleven dan toen.

In heel veel kerkelijke genootschappen en gemeenten worden activiteiten georganiseerd. Ook de Protestantse Kerk in Nederland is een project gestart om te herdenken en te vieren. De vorm waarin de PKN dat gedaan heeft is de vorm van een estafette.

Gedurende de twaalf maanden tussen reformatiezondag 2016 en de feitelijke 500ste verjaardag op reformatiezondag 2017 heeft steeds één provincie gedurende één maand een thematisch estafettestokje in handen om een bepaald aspect van de reformatie in het licht te stellen.

​De provincie Noord-Holland heeft het thema gekregen: 'het protestantse kerklied - het lied op onze lippen'. In de titel wordt meteen al duidelijk welke grote verandering door de reformatie tot stand kwam: de gemeente kreeg een stem in de liturgie door gemeentezang. Maar er ontstonden ook meteen verschillen tussen de verschillende protestantse tradities. De weg die Luther en het Lutherse kerklied ging werd een andere weg dan de weg die de Calvinistische traditie ging, waarin de psalmzang veel centraler stond.

Vanaf 20 januari jongstleden - een avond die inmiddels achter ons ligt - heeft u de gelegenheid om in een serie van 5 vrijdagavonden (de voorgerechten) en een zaterdag (het hoofdgerecht) kennis te maken met verschillende aspecten van 500 jaar protestants kerkliederen.

---

Op 20 januari 20.00 tot 21.30 uur vond in de Evangelische-Lutherse Kerk de aftrap plaats door prof dr Christoph Burger met een avond over 'Muziek als Gave Gods' - Luther en zijn lied. In die avond werden de lijnen uitgezet van de lutherse visie op muziek en lied in de eredienst.

Op 10 februari 20.00 tot 21.30 uur vindt in de Grote Kerk in Schagen de tweede avond plaats, verzorgd door dr Jan Smelik. De avond is getiteld: 'Kerkzang in de Nederlanden vanaf de 16ste eeuw tot heden'. Dr Jan Smelik zal in het bijzonder stilstaan bij de psalmzangtraditie - lange tijd hét kenmerk van de calvinistische visie op het kerklied.

Op 17 maart 20.00 tot 21.30 uur verzorgt prof dr Mirjam van Veen vervolgens in de Ontmoetingskerk in Julianadorp een avond over de overeenkomsten en verschillen tussen het gereformeerde en het Lutherse avondmaal getiteld 'Brood uit de Hemel'.

Op 7 april 20.00 tot 21.30 uur vindt in de Oude Ursulakerk in Warmenhuizen een avond plaats waarin instrumentalisten, solisten en het Collegium Vocale Camerata onder leiding van Gerard Leegwater twee Bach Cantates ten gehore zullen brengen (en van een toelichting voorzien). Het betreft de cantates 'Aus der tiefen ruf ich, Herr, zu Dir' (BWV 131) en 'Was Gott tut, das ist wohlgetan' (BWV 98). Gerard Leegwater zal ze beide ook kort toelichten. Staat Bach - als Lutheraan - in de traditie van de muziek als Gave Gods?

Op 12 april 20.00 tot 21.30 uur vindt vervolgens de laatste van de 5 avonden plaats (de voorgerechten). Ds Noeme Visser verzorgt dan in de Lucaskerk in Winkel een avond onder de titel 'Geuzenliederen - actuele Protestantse liederen in een tijd van verandering'. In Geuzenliederen komen de geschiedenis van de Nederlanden en de geschiedenis van het Protestantisme in liederen bij elkaar.
Alle vrijdagavonden beginnen om 20.00 uur en lopen door tot 21.30 uur.

Op zaterdag 17 juni vindt vervolgens in Weesp, in de Grote Kerk aldaar tussen 14.00 en 17.00 de provinciale estafette-activiteit (het hoofdgerecht) plaats waarin alle uitgesponnen lijnen samenkomen en naar de toekomst worden doorgegeven. De hele middag staat het Protestantse kerklied centraal: 'Het lied op onze lippen'. U kunt die middag zingen met het Vocaal Theologen Ensemble olv Hanna Rijken en met Liedboek Sessions onder leiding van Wim Ruessink.

Voor alle avonden en de zaterdag geldt: de toegang is gratis. Voor een drankje en een hapje betaalt u ter bestrijding van de onkosten van de plaatselijke gemeente steeds een kleine vergoeding. Voor alle avonden en de zaterdag geldt: we zingen samen, we steken wat op en we sluiten af met dat hapje en drankje. Alleen de avond op 7 april heeft meer het karakter van een concert. Alle avonden worden mede mogelijk gemaakt door de Classis Alkmaar van de Protestantse Kerk in Nederland.

Voor meer informatie over het estafettetraject van de Protestantse Kerk in Nederland, waar deze activiteiten onderdeel van uitmaken, kunt u terecht op www.500jaarprotestant.nl/estafette. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wilko Nijkamp via [email protected].

U bent welkom!

Klaas Holwerda, voorganger binnen de Protestantse Gemeente Amsterdam, Estaffetteleider Noord-Holland
Wilko Nijkamp, voorganger van de Protestantse Gemeente Julianadorp, projectleider Kop van Noord-Holland.